Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Jak doszło do powstania Katedry Performatyki?

Do roku 2011 nasza katedra nosiła nazwę Katedry Dramatu i prowadziła specjalizację dramatologiczną  w ramach studiów II stopnia WOT.  Potrzeba studiów o specjalności dramatologicznej zrodziła się z konieczności rozwoju naukowej refleksji nad dramatem rozumianym jako odrębny rodzaj literacki, a także wszystkimi innymi rodzajami tekstów dla teatru oraz problematyką związaną z dramatycznymi modelami ludzkich działań. Dwudziestowieczne przemiany w sztuce teatru, poznanie innych niż zachodnie form dramatycznych, a także uświadomienie sobie obecności struktur znanych z dramatu w sposobach, na jakie ludzie doświadczają świata i porządkują swoje doznania doprowadziło do powstania rozległej dziedziny badań, która nie mieści się ani w literaturoznawstwie, ani w teatrologii, ani w antropologii. W ciągu kilku lat istnienia Katedry Dramatu zainteresowania jej pracowników oraz tematy podejmowane na zajęciach stopniowo przesuwały się w stronę performatyki, co zaowocowało radykalnymi zmianami w programie nauczania (od roku 2011), a także decyzją o powołaniu od roku akademickiego 2011/2012 nowej specjalności „Performatyka przedstawień" w ramach kierunku Wiedza o Teatrze. Droga od badań nad dramatem do performatyki przedstawień wydać się może zaskakująca, ale tylko pod warunkiem, że dramat wciąż – w myśl podręcznikowych definicji – pojmuje się jako specjalny tekst napisany z przeznaczeniem do wystawienia scenicznego. Nie rezygnując z takiego rozumienia dramatu, od kilku już lat proponujemy jego zdecydowane poszerzenie, badając dramatyczność życia społecznego i indywidualnego, ale także procesualnośc i sprawczość procesów kulturowych i poznawczych. W efekcie tych poszukiwań uznaliśmy za potrzebne wyjście poza granice teatru i dramatu ku zagadnieniom kulturowym, społecznym, czy filozoficznym, czy nawet socjologii nauki. Nie oznacza to całkowitej rezygnacji z badania dramaturgicznych modeli życia społecznego i kultury, ale świadczy raczej o nieustającej potrzebie poszerzenia pola naszych zainteresowań badawczych o nowe obszary i emergentne problemy naszej współczesności.

Czym jest dla nas performatyka?

Performatyka, to rozwijająca się od dwudziestu lat na świecie i w Polsce dziedzina wiedzy o kulturze, która bada i analizuje zjawiska kulturowe, zarówno w dziedzinie sztuki (teatru, filmu, sztuk plastycznych, performansów artystycznych) co polityki, nauki, życia społecznego i codziennego śledząc ich sprawczy, przedstawieniowy i procesualny charakter. Do analizy tych zjawisk korzysta z narzędzi metodologicznych wypracowanych na gruncie studiów teatrologicznych, medioznawczych, językoznawczych, filozofii i socjologii języka i nauki. Badania performatyczne mieszczą się w nurcie nowej humanistyki, oferującej nowe spojrzenie na przejawy aktualnych praktyk kulturowych oraz tradycyjnego dziedzictwa kulturowego. Analizujemy zatem związki między przyszłością i przeszłością w kulturze, badamy jej narracje spekulatywne, w tym praktyki konstruowania pamięci, zastanawiamy się nad różnymi formami społecznej, politycznej i artystycznej partycypacji, śledzimy ścieżki mobilności kulturowej pojęć, ludzi, przedmiotów i dzieł kultury i badamy konsekwencje takich przemieszczeń, zastanawiamy się nad geopolityką wiedzy, zagadnieniami usytuowanego poznania, wreszcie przyglądamy się nowym formom definiowania ludzkiej i nie-ludzkiej podmiotowości na styku technologii, natury i kultury.